Zielone światło dla Puszczy Białowieskiej?

Ostrożny optymizm – tak swoje nastroje określają samorządowcy z rejonu Puszczy Białowieskiej po piątkowym spotkaniu z ministrem środowiska. Spodziewali się nacisków w sprawie poszerzenia parku narodowego, zamiast tego usłyszeli konkretne propozycje pomocy 

– Do tej pory nikt z nami nie rozmawiał, a o wszystkich pomysłach dotyczących naszych terenów dowiadywaliśmy się zwykle ostatni i w dodatku z drugiej ręki. Więc już samo zaproszenie to spora zmiana – mówi Albert Litwinowicz, wójt gminy Białowieża. Podkreśla, że o poszerzeniu parku w piątek nie rozmawiano.

Mówiono natomiast o śmieciach, kanalizacji, drogach – generalnie o inwestycjach. Tych – puszczańskie gminy potrzebują jak kania dżdżu. Tyle że rozpaczliwie brakuje im pieniędzy. Na przykład roczny budżet gminy Białowieża to 5 mln zł. Minister zaproponował co najmniej kilkadziesiąt. I to odpornych na zawirowania związane z kryzysem gospodarczym, bo pochodzących z Ekofunduszu i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska. 

– Nie sprecyzowano, czy chodziłoby o dotacje, czy preferencyjne, umarzane po jakimś czasie pożyczki. To ma dla nas dość duże znaczenie, bo te drugie wymagają większych wkładów własnych. Ale propozycja padła – relacjonuje wójt Litwinowicz.

Minister Maciej Nowicki poprosił samorządowców, by w ciągu tygodnia przygotowali listę najbardziej palących potrzeb.

– Tyle tego będzie, że trochę się boję, że jak minister to zobaczy, to zrezygnuje – śmieje się wójt Białowieży.

W piątek pojawił się też konkret, który może pozwolić na rozwiązanie najbardziej palącego puszczę problemu – śmieci. Jeśli do końca tego roku nie znikną niewielkie gminne wysypiska Białowieży, Hajnówce i kilku innych miejscowościach, każdy z samorządów będzie płacił kary idące w miliony. Tymczasem projekt budowy większego centrum zagospodarowania odpadów jako źle przygotowany wypadł z listy projektów kluczowych programu Infrastruktura i Środowisko. W tym tygodniu na zaproszenie ministra burmistrz Hajnówki ma wybrać się do Ekofunduszu, by z jego specjalistami tak napisać projekt zagospodarowania odpadów, by zdobył on dotację.

– Minister zapowiedział utworzenie specjalnego biura w NFOŚ, które zajmowałoby się pomaganiem nam w pozyskiwaniu środków – mówi wójt Litwinowicz. Biuro najprawdopodobniej powstałoby w Białowieży.

Wójt Narewki Mikołaj Pawilcz, który na spotkaniu nie był, do całej sprawy podchodzi ostrożnie.

– Nam już wiele obiecywano. Najwięcej w 1996 r. przy poszerzaniu parku narodowego. A nie dostaliśmy wówczas ani złotówki. Więc poczekam na konkrety – mówi.

Pytany o 15 mln zł z funkcjonującego na przełomie wieków “Kontraktu dla puszczy” (rządowego programu mającego równoważyć straty wynikające z ochrony przyrody), w ramach którego m.in. Narewka wybudowała szkołę, a Białowieża wodociągi, mówi:

– To były niewielkie środki, z których w dodatku duża część poszła na mało znaczące opracowania.

Samorządowcy mają świadomość tego, że w rozmowach z ministrem środowiska pewnie pojawi się w końcu temat poszerzenia parku narodowego, który dzisiaj chroni niewiele ponad 15 proc. powierzchni Puszczy Białowieskiej.

– My nie mówimy nie, bo nie. Ale chcemy wiedzieć, co konkretnego dostaniemy w zamian. I to nie tylko samorządy, ale głównie zwykli ludzie. Oraz oczywiście leśnicy – podkreśla Albert Litwinowicz.

Do tej pory to zwłaszcza ci ostatni, którzy na terenie puszczy zatrudniają ok. 150 osób, najmocniej sprzeciwiali się poszerzeniu parku. Ale coraz większe obszary objęte różnymi rodzajami ochrony, przerost zatrudnienia i trudny w eksploatacji las sprawiły, że od kilku lat puszczańskie nadleśnictwa przynoszą straty. Zwłaszcza białowieskie. I zwłaszcza w Generalnej Dyrekcji Lasów Państwowych coraz częściej można usłyszeć opinię, że tego balastu należy się pozbyć. Z inicjatywy Lasów Państwowych na początku roku pojawiła się propozycja, żeby zlikwidować nadleśnictwo Białowieża, przekazując jego tereny parkowi narodowemu.

Źródło: Gazeta Wyborcza Białystok