Kaplica w sadzie

Kaplica w sadzie przy plebanii parafialnej.

Jest to kapliczka prawosławna, wystawiona w końcu XIX wieku na rogu obecnej ulicy Stoczek i Zaułka Osoczników, czyli w dawnej wsi Stoczek. Kapliczka w owym czasie wyznaczała jeden z końców wsi Stoczek (przeciwległy koniec sięgał okolic obecnego Zaułka Bartników).

Zdjęcie kapliczki w jej pierwotnym położeniu zostało zamieszczone w publikacji W. Franza „Deutsche Arbeit im Urwald von Bialowies” (Berlin, 1917). Rok wcześniej ukazała się też widokówka z kapliczką. Na zdjęciu tym widać, że kapliczka była ogrodzona płotkiem drewnianym. Po obu jej bokach rosły świerczki. Do wnętrza prowadziły nieduże schodki.

Poszerzająca się stopniowo zabudowa wsi Stoczek sprawiła, że kapliczka z czasem znalazła się niemalże w centrum wsi. Tuż po II wojnie światowej zdecydowano się przenieść ją na obecne miejsce, tj. przy ulicy Sportowej, w pobliżu domu parafialnego. Obok niej ustawione są dwa duże drewniane krzyże prawosławne.

Ze względu na swą malowniczość, kapliczka często jest uwieczniana na płótnach przez artystów-malarzy, także filmowana i fotografowana, szczególnie przez turystów zagranicznych. Od czasu do czasu trafia też na widokówki.

Fundatorem kapliczki był Jakim Bajko z Białowieży – maszynista kolejowy, który prowadził pierwszy pociąg do Białowieży w 1897 roku. (oprac. Piotr Bajko)

W latach 2018 – 2019 kaplica została poddana remontowi zewnętrznemu oraz wewnętrznemu wykonanemu dzięki projektowi „Wschodniosłowiańskie dziedzictwo kulturowe – konserwacja, renowacja, digitalizacja zabytkowych cerkwi” którego głównym wykonawcą była firma Vera Artis.